Kościół kiedyś i dziś

(Przeciągnij suwak w lewo lub w prawo aby zobaczyć jak zmienił się wygląd budynku na przestrzeni lat)

2018 r.

Zabytkowy kościół położony na terenie parafii św. Wawrzyńca w Radymnie w archidiecezji przemyskiej. Najprawdopodobniej erygowanie parafii miało miejsce w roku 1366 wraz z lokacją wioski, jednak z powodu najazdu tatarskiego w 1623 roku dokumenty stanowiące o erygowaniu parafii spłonęły.

Pierwszy kościół był drewniany, podobnie jak reszta zabudowy miasta. Liczne najazdy i pożary skutecznie dewastowały miasto przez wiele dziesięcioleci. W ślad za Szwedami w 1657 roku najechały miasto wojska siedmiogrodzkie Jerzego II Rakoczego, w 1672 roku ogarnął parafię kolejny najazd Tatarów, a ostatnią klęskę zadały miastu wojska koronne i chorągwie magnackie w czasie wojny północnej na początku XVIII wieku oraz wojny o sukcesję saską po śmierci Augusta II.

Dopiero w 1724 roku rozpoczęto budowę murowanej świątyni, którą zapoczątkował i fundusze na ten cel wyłożył ksiądz Sebastian Zawadzki, prepozyt radymniański (1705-1728). W roku 1729 budowa została zakończona. Świątynia miała siedem ołtarzy: główny św. Wawrzyńca i boczne: św. Agnieszki, Matki Bożej Bolesnej, Matki Bożej Różańcowej, św. Antoniego, św. Krzyża, św. Anny. Kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca i Sebastiana poświęcił w 1730 roku biskup sufragan przemyski Andrzej Pruski.

Od roku 1749 roku parafia przeżywała duży zastój. Większe ożywienie nastąpiło, gdy komendarzem-ekspozytem w Radymnie został w 1875 roku ksiądz Leon Pastor. Odnowił i ozdobił kościół parafialny. Kolejny proboszcz, ksiądz Wojciech Szafrański, dokonał remontu kościoła i plebani, które ucierpiały w czasie I wojny światowej, podczas wielkiej bitwy nad Sanem w maju 1915 roku. W toku działań wojennych władze austriackie skonfiskowały pochodzący z 1660 roku dzwon o średnicy 114 cm i wadze 802,5 kg, lany w Lubaczowie.

1 września 1939 roku wybuchła II wojna światowa. Niemcy wkroczyli do Radymna 10 września 1939 roku. Rozpoczęły się lata terroru i niedostatku gospodarczego. W roku 1943 Niemcy wywieźli z Radymna kolejny dzwon pochodzący z 1636 roku, o wadze 600 kg i średnicy 85 cm. Tym samym parafia została całkowicie pozbawiona dzwonów. 27 lipca 1944 roku do Radymna wkroczyły wojska sowieckie.

Pierwszą inicjatywą księdza proboszcz Chuchli po zakończeniu wojny był remont kościoła, który choć niewiele, ale ucierpiał na skutek działań wojennych. Dzięki ofiarności parafian udało się naprawić gzymsy i okna, które były uszkodzone. Nie udało się jednak odzyskać dzwonów, które zostały zrabowane przez Niemców w 1943 roku. W 1948 roku zakupione zostały do kościoła nowe organy w krakowskiej fabryce organów Biernacki. Na miejsce księdza Chuchli 25 sierpnia 1952 roku przybywa do Radymna ksiądz Franciszek Michalec. Zajął się on remontem wnętrza kościoła parafialnego. Wyremontował posadzkę w kościele, sprawił nową boazerię i ławki. Odnowiony został ołtarz św. Mikołaja, zakupiono nowy katafalk i sprawiono dodatkowy głos języczkowy do organu.

W 1958 r. przeprowadzono gruntowny remont frontu kościoła oraz dzwonnicy. Odnowiono również zabytkowe drzwi świątyni. Koniec lat 50. przebiegał pod znakiem przygotowań do malowania nowej polichromii kościoła. Rozpoczął je jeszcze ksiądz proboszcz Franciszek Michalec, jednak nie zrealizował swego planu do końca, gdyż musiał odejść z parafii. Jego pracę podjął nowy proboszcz, ksiądz Ludwik Dyszyński, który objął parafię 5 sierpnia 1959. W październiku 1959 prosił on kurię biskupią o pozwolenie na przeprowadzenie prac malarskich według projektu artysty malarza Stanisława Jakubczyka. Po otrzymaniu zgody przystąpiono do prac. 6 grudnia 1960 r. ordynariusz przemyski ks. Biskup Franciszek Barda, w obecności licznie zgromadzonego duchowieństwa i wiernych, poświęcił nową polichromię. W 1961 zakupiono nowe, metalowe tabernakulum, które wykonał przemyski złotnik Władysław Rosołowski. Poświęcenia dokonał ks. Bp Stanisław Jakiel (7 maja 1962 r.). Tydzień później (13 maja 1962 r.) podczas wizytacji parafii ordynariusz przemyski konsekrował trzy nowe dzwony autorstwa Jana Felczyńskiego z Przemyśla: „Wawrzyniec” – 1200 kg, „Maria” – 700 kg i „Mikołaj” – 300 kg. W 1963 r. wyzłocono także ołtarz Matki Bożej, a rok później przeprowadzono remont organów. W ciągu kilku lat dokonano renowacji czterech ołtarzy, w tym głównego, a także ambony.

W 1995 kościół został pokryty nowym dachem z miedzi. W 1997 roku został odnowiony główny ołtarz. Od 2006 roku w kościele wymieniono nagłośnienie, zainstalowano nowoczesne ogrzewanie, odnowiono ołtarz św. Agnieszki i ołtarz św. Mikołaja.

Kościół w Radymnie
Wizualizacja

Autor: mgr Hubert Albertusiak